Polski English
KALENDARIUM
 HDS Poland
 Prof. Roman Wojtusiak
 !!! Aktualności - News !!!
 Dzieje Nurkowania w Polsce
 Galerie
 Wydawnictwa
 Kontakt
 Członkostwo w HDS
 Muzea nurkowe
 HDS-y na świecie
Partnerzy HDS Poland

Muzeum NurkowaniaKDP Poland

Członkowie wspierajacy HDS Poland

Skafandry do nurkowania marki EquesZakład Poligraficzny SpręcografWzorcownia

Patronat medialny

Free Frog TV


KALENDARIUM NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ Z DZIEJÓW POLSKIEGO NURKOWANIA





1478 - Odnotowano najwcześniejszą w literaturze wzmiankę o przypadkowym "nurku": ...rycerz Pierzchliński, pod wodą nurkiem po ziemi idąc przeszedł aż na drugą stronę Niepru [„Kronika Polska” Marcina Bielskiego].



1809 - Ukazała się prawdopodobnie najstarsza polska definicja słowa Nurek, Nór, Nórownik - w „Słowniku Języka Polskiego” M. Samuela Bogumiła Lindego [Warszawa 1809, tom II, cz.. I, s. 540].



1899 - J. Światecki i F. Sulikowski przeprowadzili pierwsze badania hiperbaryczne. Dotyczyły one skutków oddziaływania wysokiego ciśnienia na organizmy zwierzęce - tzw. niedokrwistość kesonowa [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit. s. 17].



1913 - Dr med. A. Huszcza opublikował pierwszą polską rozprawę naukową podejmująca problemem choroby kesonowej. Została ona opublikowana w języku rosyjskim. (Wlijanie powyszennego atmosfernego dawlienia na sostaw krowi) [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit., s. 17].



1915 - Dr A. Huszcza opublikował monografię zatytułowaną: Kesonnyje zabolewania (Aeropatiae) [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit., s. 17].



1935 -Roman Wojtusiak przeprowadził pierwszą próbę nurkowania na pływalni YMCA w Krakowie. Zastosował w nim hełm nurkowy własnego pomysłu. [R. Wojtusiak, Polskie podmorskie badania biologiczne od 1935 r [W:] Forum Działalności Podwodnej. Referaty Sesji Popularno – Naukowej. Gliwice 1972, ss. 285 – 187; rozmowa z prof. J. Wojtusiakiem przeprowadzony przez autorkę we wrzesniu 2001 r. w Krakowie].



1935 -Ukazała się najstarsza polska książka o tematyce nurkowej: K. Szyller pt. Nurek, Nakładem Głównej Księgarni Wojskowej w Warszawie 1935 r.



1936Roman Wojtusiak przeprowadził pierwsze podwodne obserwacje dna morskiego w Zatoce Puckiej. Było to pierwsze odnotowane nurkowanie w wodach otwartych. [R. Wojtusiak, Hełm nurkowy w zastosowaniu do obserwacji biologicznych morskich w czasopiśmie „Wszechświat” 1938 r, nr 4, ss. 101; R. J. Wojtusiak W morskiej toni..., op. cit.; rozmowa z prof. J. Wojtusiakiem.].



Nurek z Marynarki Wojennej uczestniczył w pracach archeologicznych na dnie Jeziora Biskupińskiego [Z. Skrok, Archeologia podwodna..., op. cit, ss. 285-286; W. Niewiecki, Odkrycia podwodnej archeologii w śródlądowych wodach Polski [W:] Forum Działalności Podwodnej..., op. cit., ss. 335 – 348].



1937 - Dr med. Augustyn Dolatkowski opublikował pracę pt. Higiena okrętowa, mówiąca m. in. o higienie pracy i chorobach nurków. [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit., s. 18].



Halina i Roman Wojtusiakowie uczestniczyli w nurkowaniach w Morzu adriatyckim. Zaprezentowali hełm w Instytucie Oceanograficznym w Splicie. [R. Wojtusiak, W morskiej toni..., op. cit., s. 18].



1938 -Publikacja R. Wojtusiaka pt. Hełm nurkowy w zastosowaniu do obserwacji biologicznych morskich w czasopiśmie „Wszechświat” z 1938 r. [R. Wojtusiak, Polskie podmorskie badania biologiczne..., op. cit., ss. 285 – 287].



1939 - Publikacje naukowe R. Wojtusiaka w "Zoologica Polonias" z 1939 r., opisująca zachowanie się ryb adriatyckich, oraz będące wynikiem prac badawczych prowadzonych w Bałtyku i w Adriatyku [R. Wojtusiak, Polskie podmorskie badania biologiczne..., op. cit., ss. 285-287].



1939 - 1942 - Jerzy Szajnowicz – Iwanow prowadził działalność dywersyjną na terenie okupowanej Grecji. Nurkując, podkładał miny magnetyczne pod nieprzyjacielskie okręty wojenne. [S. Strumph- Wojtkiewicz, Agent nr 1.., .; Mała Encyklopedia Sportu..., op. cit, t., 2 s. 499.].



1944-45 - Zawiązały się koła Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza, których kontynuacją będą: Liga Przyjaciół Żołnierza a następnie Liga Obrony Kraju - prowadząca działalność w zakresie nurkowania swobodnego [Uchwały i dokumenty w sprawie kultury fizycznej za rok 1950..., op. cit.; Płetwonurkowanie w Lidze  Obrony Kraju..., op. cit.]



1947 - Akcje badawcze prowadzone przez Halinę i Romana Wojtusiaków w Gdyni [ R. Wojtusiak, W morskiej toni..., op. cit., s. 134]



Próby nurkowania oficerów marynarki z Państwowego Centrum Wyszkolenia Morskiego w Gdyni z ekipą R. Wojtusiaka i nurkami Morskiego Laboratorium Rybackiego [ R. Wojtusiak, W morskiej toni..., op. cit., s. 140]



1950 - Powstała Liga Przyjaciół Żołnierza [Statut Ligi Przyjaciół Żołnierza, Warszawa 1950].



W wyniku połączenia PTT i PTK zostało utworzone Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze PTTK [Statut Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego. Warszawa 1951].



1951 -Odnotowano najwcześniejsze w Polsce próby nurkowania swobodnego w sprzęcie ABC. Przeprowadzał je Witold  Zubrzycki. Zapoczątkował on też współpracę z prof. Stanisławem Szymborskim w dziedzinie nurkowania (pierwsze eksperymentalne nurkowanie z zaimprowizowanym sprzętem zakończone niepowodzeniem) [W. Zubrzycki, Trzy miesiące pod wodą..., op. cit. ].



Huszcza opublikował książkę, będącą podsumowaniem wieloletnich badań hiperbarycznych Ciśnienie atmosferyczne i jego działanie na ustrój, Warszawa 1951.



Dr Władysław Filipowiak rozpoczął serię badań w Stacji Archeologicznej Instytutu Historii Materialnej Polskiej Akademii Nauk w Wolinie. Prowadził prace podwodne w kesonach oraz przy pomocy „grupy nurkarskiej” Przedsiębiorstwa Robót Czerpalnych. Stosowano sprzęt klasyczny. [K. Błachij Ostatnia tajemnica zatopionych bogów, Warszawa 1971]



1953 - W skład LPŻ weszły: Liga Morska i Liga Lotnicza [Płetwonurkowanie w Lidze  Obrony Kraju..., op. cit.].



Dr med. Augustyn Dolatkowski i dr Lesław Łaba przeprowadzili pierwsze badania naukowe na nurkach [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit.].



Prof. Walerian Bogusławski i dr med. Augustyn Dolatkowski i opracowali pierwsze polskie powietrzne tabele dekompresyjne [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit.].



Płetwonurkowie Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni rozpoczęli badania podwodne w skafandrach nurka klasycznego [„Wszechświat” 1962, nr 6, s. 159].



Skonstruowano polski klasyczny kombinezon nurkowy, przeznaczonego do nurkowania w  jaskiniach - testowano go na pływalni MDK w Krakowie [Rozmowa z W. Maczkiem.]



(luty) Przeprowadzono pierwsze nurkowanie w jaskini tatrzańskiej, podczas II wyprawy do Jaskini Zimnej. W nurkowaniu uczestniczyli : Maciej Kuczyński i Kazimierz Kowalski. [R. Gradziński, Z rozwoju speleologii tatrzańskiej. „Wierchy” 1953, s. 213; P. Burchard, Nowe możliwości nurkowania w jaskiniach. "Grotołaz" 1955, nr 1, s. 18; M. Kuczyński, W. Starzecki, Kombinezon nurkowy w taternictwie jaskiniowym. "Taternik" 1956, nr 1/2, s. 65, Zwoliński S., W podziemiach tatrzańskich, Warszawa 1987].



1953-4 W. Zubrzycki nurkował w jeziorach Otomińskim, Rożnowskim oraz Bałtyku [W. Zubrzycki, Trzy miesiące pod wodą...,op. cit.].



1954 - Powstała pierwsza samodzielna sekcja płetwonurków przy Warszawskim Klubie Morskim LPŻ [B. Jasiewicz, Płetwy i my..., op. cit., , s. 5.].



1955 -W. Zubrzycki jako pierwszy w Polsce wykonał zanurzenie w „skafandrze powietrznym”. Nurkowanie na głębokość 6 m trwało około 15 min. [W. Zubrzycki, Trzy miesiące pod wodą..., op. cit.].



(październik, Morskie OKO)- Zostało przeprowadzone pierwsze nurkowanie w jeziorach tatrzańskich.  Ekipa nurków złożona z członków Sekcji Speleologicznej PTTK z Krakowa, badała głębię Morskiego Oka. Organizatorem nurkowania był Instytut Budownictwa Podmorskiego w Gdańsku. Była to pierwsza odnotowana w prasie akcja szkoleniowa płetwonurków [P. Burchard, Kurs nurkowania w Morskim Oku..., op. cit; J. Siemińska, Nurkowie w Morskim Oku.., op. cit.].



Powstała pierwsza sekcja nurkowania swobodnego przy Klubie Morskim „Ligi Przyjaciół Żołnierza” w Warszawie [„Magazyn Nurkowanie” 1997, nr 2, s. 11].



1955/56 - W Jaskini Bystrej została przeprowadzona pierwsza polska próba nurkowania swobodnego w jaskini. Próba się nie, powiodła gdyż na głębokości 6 m automat podawał w  nadmiarze powietrze. [rozmowa z J. Baryłą, R. Gradzińskim, W. Maczkiem.].



1956 - Powstał pierwszy klub podwodny PTTK : Warszawski Klub Płetwonurków [K. Blauth, Na podbój podwodnego świata, „Sportowiec” 1956, nr 32, s. 16; A. Wierzba, Błękitna olimpiada, „Sportowiec” 1969, nr 26, s. 10; T. Kołacin, XXV-lecie Warszawskiego Klubu Płetwonurków. Biuletyn KDP ZG PTTK, maj 1981, s. 57; XXV-lecie Warszawskiego Klubu Płetwonurków, Biuletyn KDP, maj 1981, s. 57; Komisja Działalności Podwodnej PTTK, Zarząd Główny, Warszawa 1981].



Powstał pierwszy klub płetwonurków LOK w Gdańsku [Śladami Neptuna, „Przyjaciel Żołnierza” 1956, nr 21, s. 12].



(wrzesień) - Powstał Poznański Klub  Podwodny PTTK - „Akwanauta” [intern et: www. sylaba.poznań.pl/scuba/home.htm; Poznański Klub Podwodny PTTK „Akwanauta” w latach 1956-1986..., op. cit.].



Morski Instytut Rybacki w Gdyni zakupił we Francji sprzęt do nurkowania swobodnego: aqualungi, kompresor, sprzęt fotograficzny i filmowy, głębokościomierze i kompasy, „Pianki” i „Foki”, maski, płetwy i strzelby podwodne [S. Kujawa, Pierwsze próby podwodnych badań fauny i flory za pomocą aparatów C-G w rejonie zatoki Puckiej, „Wszechświat” 1957, nr 7, s. 141; K. Siudziński. Badania podmorskie metodą bezpośredniej obserwacji, „Wszechświat” 1962, nr 6, s. 159].



15 lutego pod wodzą Ludwika Piosickiego powstaje w Poznaniu sekcja płetwonurków LOK będąca zaczątkiem pierwszego w Wielkopolsce Poznańskiego Klubu Płetwonurków „Delfin” [internet: www. sylaba.poznań.pl/scuba/delfin.htm].



Powstał pierwszy Krakowie klub: Krakowski Klub Podwodny, (początkowo nosił nazwę Klub Płetwonurków PTTK, Krakowski Klub Turystyki podwodnej, pierwszym prezesem został Zbigniew Brzozowski [Rozmowa z W. Maczkiem, K. Grześkowiakiem, członkami KKP; Oddział Krakowski PTTK 1873 - 1973, Kraków 1973].



Warszawski Klub Podwodny zorganizował nad jez. Nidzkim pierwszy w Polsce obóz szkoleniowy [Legitymacja T. Kołacina wydana przez WKP PTTK, 40 lat KDP..., op. cit.).



Została utworzona Komisja Turystyki Podwodnej Zarządu Głównego PTTK [J. Żychliński, Rozwój i kierunki działania nurkowania swobodnego w Polskim Towarzystwie Turystyczno - Krajoznawczym..., op. cit.; K. Siliniewicz, Komisja Działalności Podwodnej ZG PTTK.., op. cit.].



Ukazały się pierwsze wspomnienia drukowane dotyczące polskiej działalności podwodnej autorstwa Witolda Zubrzyckiego [W. Zubrzycki, Trzy miesiące pod wodą..., op. cit.].



Została przetłumaczona na język polski książka J. Y. Cousteau i F. Dumas „The Silent World” (Milczący świat). Książkę oddano do druku w październiku 1956 roku. Tłumaczenia dokonał Witold Zubrzycki. [J. Y. Cousteau i F. Dumas, Milczący świat..., op. cit. ].



Odnotowano w prasie organizację pierwszej wycieczki turystyki podwodnej zorganizowanej przez A. Staniszewskiego dla warszawskich płetwonurków [A. Staniszewski, Wodą i pod wodą..., op. cit.],



1957 - (luty) Grupa studentów szczecińskich uczelni utworzyła Komisję Turystyki Podwodnej przy Zarządzie Okręgu PTTK. 11 kwietnia powstał Szczeciński Klub Płetwonurków przy Oddziale Miejskim PTTK. Pierwszy prezesem został Jerzy Unierzyński (z czasem klub przemianowany został na Szczeciński Klub Płetwonurków „Wodołazy”). ["Magazyn Nurkowanie" 1997, nr 5, s. 15].



(grudzień) Członkowie Speleoklubu Warszawskiego w wspólnie z   nurkami Marynarki  Wojennej pokonali syfon Jaskini Miętusiej, nazwany Syfonem Marynarki Wojennej. W nurkowaniu uczestniczyli : Andrzej Zinserling, Andrzej Kowalczewski, Jerzy Bulik, Andrzej Chodorowski. W następstwie akcji zostało odkrytych 900 m  nowych korytarzy. Nurkowie korzystali z aparatów tlenowych ISAM-48 [W. Przybyszewski, Płetwonurkowie w jaskiniach tatrzańskich, Biuletyn Komisji Działalności Podwodnej. Zarząd Główny PTTK. Warszawa 1979].



(23-30 czerwca 1957) Został zorganizowany pierwszy Ogólnopolski Kurs Instruktorów Nurkowania Swobodnego PTTK w Sopocie [40 lat KDP, Poznański Klub Podwodny PTTK „Akwanauta" ..., op. cit., s. 44; rozmowa z W. Maczkiem].



Rozpoczęto produkcję powietrznych aparatów oddechowych inż. Jana Hiszpańskiego "Neptun". Wykonawcą były Zakłady Mechaniki Precyzyjnej w Gdańsku [„Wodami Polski” 1957, nr 10, s. 5; J. Unierzyński, Technika ma głos. „Neptun” polski aparat do nurkowania swobodnego „Wodami Polski” 1958, nr 2 (12), s. 15; Konstrukcja pierwszego polskiego aqualungu „Neptun”, „Morze” 1958, nr 5, s. 21].



Początek produkcji polskich płetw przez Spółdzielnię Pracy „Społeczność” w Warszawie i Grudziądzkie Zakłady Przemysłu Gumowego [ b.a.  Nowinki podwodne, „Wodami Polski” 1957, nr 10, s. 5].



Pierwsze polskie próby podwodnego badania fauny i flory za pomocą aparatów C-G w rejonie  Zatoki Puckiej [St. Kujawa. Pierwsze próby..., op. cit., ss. 141-143].



Rozpoczęto wydawać książeczki nurka, dokumentujące wpisy udziału w akcjach podwodnych oraz uzyskane uprawnienia [Książeczka nurka Tadeusza Kołacina nr 8, wydana przez Warszawski Klub Podwodny PTTK. Data wstąpienia do klubu 1 luty 1956; List T. Kołacina, instruktora WKP do autorki].



Ukazał się pierwszy polski podręcznik nurkowania swobodnego autorstwa A. Biskupskiego „Płetwonurkowie”. [A. Biskupski, Płetwonurkowie,op. cit.].



1957/58 - (grudzień /styczeń) Płetwonurkowie z Sekcji Taternictwa Jaskiniowego ZG KW uczestniczyli w wyprawie do Jaskini Zimnej. W  czasie akcji, nurkujący z Wiesławem Maczkiem płetwonurek Stanisław Ogaza uległ wypadkowi.  3 stycznia miała miejsce pierwsza w Polsce nurkowa akcja ratunkowa w tatrzańskiej jaskini. Zakończyła się sukcesem. [rozmowy z W.  Maczkiem, R. Gradzińskim, J. Baryłą uczestnikami akcji; P. Burchard, Operacja Kret, Warszawa 1977; A. Korsak,  Tatrzańscy Kosynierzy, Warszawa 1977].



1958 - Rozegrano pierwsze oficjalne zawody na wodach odkrytych pod nazwą „Centralnych Zawodów Płetwonurków LPŻ” [ BL/T, Na horyzoncie rekiny..., op. cit.; (a) Deszcz i zimno..., op. cit. ]



Zapoczątkowano oficjalne szkolenie płetwonurków LPŻ. Był to kurs płetwonurków organizowany przez ZG LPŻ w Olecku [K. Szymczyk. Szkolić więcej płetwonurków, "Elpeżetowiec" 1959, nr 1, s. 5].



1959 - Pierwsze Krajowe Zawody Płetwonurków zorganizowane w obiekcie zamkniętym organizowane przez Sekcję Płetwonurków Klubu Morskiego LPŻ w Warszawie - startowały reprezentacje Warszawy, Wrocławia i Poznania - pierwszy mistrz Polski Ryszard Bugajski z Wrocławia i junior Breszke [BLT, Na Horyzoncie rekiny, „Sportowiec” 1959, nr 21, s. 15].



Powstała Międzynarodowa Federacja Działalności Podwodnej CMAS. Uczestniczył w niej przedstawiciel Polski (PTTK) [Polska należy do międzynarodowej organizacji płetwonurków. „Turysta” 1959, nr 7, s. 14; Le Congres De Monaco Decide La Creation D`Une Confederation Mondiale Des Actoivites Sub-Aquaticed, Monaco, 9-19.01. 1959; Ludzie żaby, „Turysta” 1960, nr 10 (135), s. 7].



Odbył się zjazd konstruktorów - płetwonurków w Warszawie [Poznański Klub Podwodny PTTK „Akwanauta”..., op. cit., s. 42].



Zorganizowano Pierwsze Krajowe Zawody Płetwonurków LPŻ w Charzykowicach [BL/T, Na horyzoncie rekiny, op. cit.; (a) Deszcz i zimno towarzyszyły płetwonurkom, op. cit.; „Neptuniacy 1962" Centralne Zawody Płetwonurków w Charzykowicach, „Elpeżetowiec" 1962 nr 36, s. 1 i 3].



(sierpień) Została ustanowiona Turystyczna Odznaka Podwodna TOP PTTK (projekt wykonał A. Cybulski z Krakowa) [Od Aqualungu do „z ust do ust”. „Turysta” 1960, nr 10, s. 14].



Polscy żeglarze i płetwonurkowie uczestniczyli w pierwszej wyprawie naukowej „Koral” na Archipelag Dahlak  na Morzu Czerwonym [B. Kowalski, Wyprawa "Koral"..., op. cit.].



Ukazał się pierwszy podręcznik do fotografowania pod wodą zatytułowany Fotografia podwodna autorstwa W. Zubrzyckiego, [W. Zubrzycki, Fotografia podwodna, Warszawa 1959]



1960 – (sierpień) W ośrodku COSM LPŻ w Jastarni, odbył się pierwszy kurs instruktorski LPŻ w ["Elpeżetowiec" 1960, nr 38, s. 2].



LOK rozpoczął wydawać książki płetwonurka. [B. Jasiewicz Płetwy i my, „Czata” ..., op. cit., s. 5.].



(9-14 czerwiec) KTP PTTK zorganizował obóz  szkoleniowy w Morskim Oku dla płetwonurków - grotołazów [Książeczka nurka W. Maczka, uczestnika obozu].



Rozpoczęto produkcję aparatu nurkowego „Mors” [M. Przylipiak, M. Witkowski, Nurkowanie w niezależnych aparatach powietrznych..., op. cit.]



1960/61 - ulepszono automaty oddechowe konstrukcji Wiesława Maczka. Wykonano  osłony na delikatne elementy aparatów nurkowych, co umożliwiało ich wykorzystanie do podwodnej działalności jaskiniowej. Wykonano serię automatów. [ Rozmowa z W. Maczkiem, konstruktorem automatów].



1961 - W Gdyni powstała pierwsza Katedra Medycyny Morskiej. Przekształcona została w pierwszy w Polsce Zakład Medycyny Podwodnej [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit. ].



1962 - (listopad) Na IV krajowym zjeździe delegatów, LPŻ przyjęła nazwę Ligi Obrony Kraju [Płetwonurkowanie w Lidze Obrony Kraju..., op. cit.; Statut Ligi Obrony Kraju, Warszawa  1962].



1963 - W głębinach Wielkiego Stawu w Dolinie Pięciu Stawów Polskich prowadzone były przez warszawskich płetwonurków badania naukowe dla Zakładu Biologii Wód PAN. Wówczas wydarzył się nurkowy wypadek Mieczysława Kwapisiewicza  [A. Dubrawska, Garść mułu, „Sportowiec” 1971, nr 51,  s. 9; rozmowa z A. Kownackim, hydrobiologiem, i z A. Blachą, płetwonurkiem i ratownikiem TOPR..., op. cit.].



1963 - Zostały zorganizowane pierwsze zawody PTTK (22 września 1963 r.) Nosiły nazwę I Ogólnopolskich Zawodów Sprawnościowych Płetwonurków „Puchar Wigier” [Regulamin V Ogólnopolskich Zawodów Sprawnościowych płetwonurków o Puchar Przechodni "Wigier" Przewodniczącego WRN w Białymstoku w klasyfikacji drużynowej oraz Puchar Prezesa Zarządu Okręgu PTTK w klasyfikacji indywidualnej. Białystok 1957; XV lat Działalności Komisji Turystyki Podwodnej ZG PTTK, Warszawa 1972].



1964 - (5-30 lipca) Przeprowadzono kurs weryfikacyjny Instruktorów Nurkowania Swobodnego w Augustowie [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 47].



Został opracowany i zaakceptowany pierwszy „Program szkolenia płetwonurków PTTK” obowiązujący od 1 stycznia 1964 r. [Program szkolenia płetwonurków PTTK obowiązujący. od 1 stycznia 1964 r. ZG PTTK L.dz. KTPodw/8123/65, Warszawa 18 maja 1965; Ramowy Regulamin „Instruktora Nurkowania Swobodnego PTTK” - Warszawa 31 października 1964].



1965 - Powstały pierwsze ustawy prawne regulujące sprawy nurków         zawodowych:




Rozporządzenie : bezpieczeństwo i higiena pracy nurków Dz. U. 65 r. Nr 6, poz. 25.; Zarządzenie: kwalifikacje zawodowe nurków oraz działalność komisji kwalifikacyjnej dla nurków, M.P. 65 r. Nr 49, poz. 265; zm.: 73 r. Nr 117, poz. 108; 82 r. Nr 21, poz. 197.



1966 - (6-8 maja) W Tatrach Zachodnich zostało zorganizowane I Ogólnopolskie Seminarium Ratownictwa Jaskiniowego, w trakcie którego poruszano problem bezpieczeństwa nurków w jaskiniach [„Taternik” 1966, nr 2-3, s. 41,119].



(25 sierpnia- 30 września) odbył się pierwszy polski zagraniczny obóz szkoleniowy. Był to Ogólnopolski Kurs dla Instruktorów Klubowych w Kosterenie w Jugosławii [40 lat KDP..., op. cit., Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 49].



Ukazał się podręcznik z zakresu nurkowania swobodnego autorstwa Jana Hiszpańskiego [J. Hiszpański, Samodzielne aparaty nurkowe, Gdynia, 1966; T. Łobożewicz, Pierwszy polski podręcznik o nurkowaniu swobodnym (recenzja książki: Jan Hiszpański, Samodzielne aparaty nurkowe, Wyd. Morskie, Gdynia, 1966) „Kultura Fizyczna” 1968, nr 3, s. 135]



1967 – (14 lipca)Antoni Dębski przeprowadził pierwszy polski eksperyment w dziedzinie nurkowania saturowanego. Było to zanurzenie kabiny „Meduza (konstrukcji A. Dębskiego) [A. Dębski, Od Meduzy do Geonura, „Magazyn Nurkowanie” 1997, nr 3, s. 16-17; A. Dębski, Na dnie i w toni, Gdynia 2000].



Mieczysław Kwapisiewicz zanurkował na głębokość 102 m w jeziorze Hańcza bijąc nieoficjalny rekord Polski w nurkowaniu z aparatem [A. Dubrawska, Garść mułu. „Sportowiec” 1971, nr 51, s. 9].



1968 – Polacy odnieśli sukcesy w Międzynarodowych Mistrzostwach Francji (na prawach Mistrzostw Europy) - medale Wojciecha Pstrokońskiego (srebrny na dystansie 200 m z płetwami i brązowy na 50 m pływania pod wodą) [A. Wierzba, Błękitna olimpiada, „Sportowiec” 1969, nr 26, s. 10].



Zostały opracowany pierwszy polski model dekompresji na mieszankach azotowo-tlenowych [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit.].



1969 - (11-17 maja) Odbył się pierwszy kurs fizjopatologii nurkowania dla lekarzy [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 52].



1970 - (14- 18 czerwca) W Warszawie odbył się I kurs sędziów nurkowania swobodnego [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 54].



(1 stycznia) Wprowadzony został uaktualniony program szkolenia płetwonurków PTTK [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 53].



(11-16 maj ) W Gdyni odbył się I kurs fizjopatologii nurkowania dla instruktorów [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit., s. 54].



1971 – (21 lutego) we Wrocławiu została utworzona Federacja Akademickich Klubów Podwodnych. Pierwszym przewodniczącym Federacji został Andrzej Boruta. W skład Federacji weszło 20 klubów [A. Boruta, 10 lat Federacji Akademickich Klubów Podwodnych, Komunikat KDP ZG PTTK nr 38. Warszawa, październik 1981].



Krakowscy płetwonurkowie pobierali z dna Morskiego Oka próbki mikrofauny dla PAN. Nurkowano w suchych skafandrach [P. Stós, A. Pajdak-Stós, Trzydzieści lat minęło. Krabspektywy, biuletyn informacyjny AKP KRAB ].



Komisja Turystyki Podwodnej PTTK zmieniła nazwę na Komisję Działalności Podwodnej PTTK [Sprawozdanie z IX Zjazdu PTTK, Komunikat KDP ZG PTTK Warszawa, 1971 ]



Sukces polskiej fotografii podwodnej. Krakowski płetwonurek-fotograf Piotr Frołow na Międzynarodowym Salonie Fotografii Podwodnej w Lizbonie uzyskał nagrodę. [Oddział Krakowski PTTK ..., op. cit. ].



1972 - Sesja popularnonaukowa dotycząca spraw działalności podwodnej została zorganizowana przez Zrzeszenie Studentów Polskich AKP "Kalmar" w Gliwicach. [Forum Działalności Podwodnej. Referaty sesji popularnonaukowej. Gliwice 1972].



(27 – 30 stycznia) Pierwszy Zlot Instruktorów Nurkowania Swobodnego odbył się w schronisku PTTK „Samotnia” k. Karpacza [Informacje KTP ZG PTTK dotyczące I-go Ogólnopolskiego Zlotu Instruktorów Nurkowania Swobodnego PTTK].



I Ogólnopolski Kurs Mechaników Sprzętu Nurkowego LOK w odbył się w Centralnym Ośrodku Szkolenia Płetwonurków LOK w Charzykowicach [„Czata” 1972, nr 6, s. 3].



1973 -Uczestnictwo pierwszego polskiego przedstawiciela dra A. Dolatkowskiego w I European Undrsea Medical Socjety w Sztokholmie [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków.., op. cit.].



(2 maja) Program szkolenia PTTK został zatwierdzony przez CMAS [Program Wyszkolenia Płetwonurków PTTK, Warszawa 1978].



1974 - przekształcenie Katedry Medycyny Morskiej WAM w Instytut oraz powstanie Zakładu Medycyny Podwodnej [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków...,op. cit.].



Nastąpiła wymiana książeczek nurka PTTK z uwzględnieniem szkolenia zatwierdzonego przez CMAS.[Książeczki nurka]



(6-11 maja) Odbył się I Ogólnopolski Specjalistyczny Kurs Konserwatorów Powietrznych Aparatów Nurkowych zorganizowany w Zakładach Mechaniki Precyzyjnej w Gdańsku. [Poznański Klub Płetwonurków „Akwanauta”..., op. cit. s. 59].



1975 - Realizując wnioski postawione przez instruktorów nurkowania swobodnego Zlotu KTP ZG, na posiedzeniu w dniu 27. I 75 r. powołała Podkomisję Sportową. Przewodniczącym Podkomisji został mianowany kol. Wojciech Pstrokoński - instruktor państwowy [Komunikat nr 16 ZG PTTK KTP Warszawa styczeń 1975, s. 8].



1976 - Zostały zorganizowane I Mistrzostwa Polski Płetwonurków LOK o puchar „Gryfa Szczecińskiego” w Szczecinie [VI Zawody Płetwonurków o „Gryf Szczeciński" – Basenowe Mistrzostwa Polski w technice podwodnej, Szczecin 1974].



1977 - CMAS podjęła decyzję o mianowaniu Międzynarodowych Instruktorów Nurkowania Swobodnego. Na liście znaleźli się polscy instruktotrzy : Jerzy Kuliński, Krzysztof Kuszewski, Jerzy Macke, Wiesław Roguski, Andrzej Zinserling. [Komunikat nr 19 ZG PTTK KDP Warszawa, lipiec 1977].



1978 - Powołanie Zespołu Interwencyjnego Nurków Jaskiniowych. Tworzyli go członkowie Speleoklubu Warszawskiego PTTK pod kierownictwem Andrzeja Płachcińskiego [W. Burkacki, Grotołazi pod paragrafem, "Gościniec"1980, nr 12, s. 22].



1980 - Polska reprezentowana przez PTTK została członkiem Komitetu Sportowego CMAS [Komunikat KDP ZG PTTK..., op. cit. 1980].



Zostały zorganizowane I Mistrzostwa Polski Juniorów „Kijanek” –[Komunikat KDP ZG PTTK..., op. cit. 1980].



1983 - (wrzesień 17-18) GT GOPR rozpoczął cykl nurkowań szkoleniowych w Morskim Oku i Czarnym Stawie dla ratowników górskich [rozmowa z A. Blachą ratownikiem, uczestnikiem szkolenia, książeczka płetwonurka A. Blachy]



1983 Klub „Koral” Olsztyn zajął I miejsce w Klubowym Pucharze Europy w podwodnej Orientacji [Wszystko o Pucharze Europy w Podwodnej Orientacji, Komunikat nr 40, Warszawa, lipiec 1983]



1985 - Ukazało się Zarządzenie Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu z dnia 29 czerwca 1985 r. w sprawie uprawiania płetwonurkowania. [M.P. nr 26, Warszawa, dnia 4 października 1985 r.].



1989 -(czerwiec) Krakowscy płetwonurkowie rozpoczęli cykl badań biologicznych w jeziorach tatrzańskich. Program obejmował Morskie Oko, Czarny Staw. Nurkowanie badawcze dla Instytutu Biologii Środowiskowej UJ połączone ze sprzątaniem dna jezior prowadzone przez płetwonurków z AKP "Krab" oraz Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi w stawach Gąsienicowych [Sprawozdanie z działalności PTPNoZ; Rozmowa z Krzysztofem Brodą..., op. cit., A. Pajdak- Stós, P. Stós, Trzydzieści lat minęło. Krakspektywy..., op. cit. ].



1990 - początek lat 90 - powstanie klinicznego ośrodka hiperbarycznego przy Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni [J. Krzyżak, Medycyna dla nurków..., op. cit., ].



1994 - Spotkanie grupy inicjatywnej Polskiego Związku Nurkowania Swobodnego [Magazyn Nurkowanie 1997, nr 5, s. 29]



Zorganizowano obóz dla płetwonurków na wózkach inwalidzkich nad Jeziorem Pluszno [Rozmowa z S. Pajdak - Stós..., op. cit.]



1995 - Powstają centra nurkowe (najwcześniejsze: Wielkopolskie Centrum Nurkowe „Marlin” w Poznaniu).



Został utworzony Polski Związek Płetwonurkowania Sportowego.[„Magazyn Nurkowanie” 1997, nr 5, s. 29].



Polski Związek Płetwonurkowania Sportowego został przyjęty do CMAS [„Magazyn Nurkowanie” 1997, nr 5, s. 29].



Wojciech Dorożyński zdobył w Bratysławie mistrzostwo świata juniorów (200 m pływanie w płetwach) brązowe medale 100 i 400 m.



1996 - Ukazała się Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. [Dz.U. R.P. nr 25, Warszawa, dnia 6 marca 1996].



W wykazie dyscyplin sportu pojawia się nurkowanie swobodne - Zarządzenie Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 17 września 1996 r. w sprawie wykazu dyscyplin i dziedzin sportu, w których mogą działać polskie związki sportowe, oraz szczegółowych warunków i trybu udzielania zezwoleń na tworzenie polskich związków sportowych; wykaz dziedzin sportu, w których mogą działać polskie związki sportowe . [Monitor Polski, 30 września, Nr 50].



1997 - Opublikowano się Zarządzenie nr 3/97 Sekretarza Generalnego ZG PTTK z dnia 25. 04.97 w sprawie uprawiania płetwonurkowania w PTTK.



(maj) po raz pierwszy kobiety uzyskały uprawnienia nurka zawodowego [G. B. Kobiety nurkują zawodowo. „Magazyn Nurkowanie” 1997, nr 5, s. 11; Rozmowa z J. Pajdak - Madetko – uczestniczką kursu ].



1998 – Odbył się pierwszy obóz szkoleniowy dla osób niepełnosprawnych w Spale. Organizatorami byli Fundusz Aktywnej Rehabilitacji i SCTP „Nautica” [Rozmowa z A. Pajdak – Stós]



1999 - Krzysztof Starnawski zanurkował w jaskini na głębokość 133 m, a 17 grudnia 2000 uzyskał głębokość 181 m w jaskini Hranicka Propasti. Rekord ten doceniono przyznając mu prestiżową nagrodę „Kolosa 1999”[J. Bodnar, Zycie na krawędzi..., op. cit.; strona internetowa: http://turystyka.onet.pl.kolosy].



Zorganizowano pierwszy kurs instruktorów Stowarzyszenia Nurków Niepełnosprawnych w Krakowie [strona internetowa SCTP Nautica: www.nautica.com.pl, strona internetowa Świat bez barier : www.sporty-ekstremalne.pl]